Tijdens het trainen kunnen blessures ontstaan, zowel acuut als geleidelijk, en soms zonder duidelijk ontstaansmoment. Blessures kunnen pijn veroorzaken, maar pijn betekent niet altijd schade. Hieronder leg ik uit hoe pijn werkt en wanneer je wel of niet met pijn kunt doortrainen.
Hoe werkt pijn?
Pijn is een signaal van je hersenen om je te waarschuwen voor mogelijke schade. Nociceptoren (pijnsensoren) detecteren pijnprikkels en sturen deze via zenuwen naar het ruggenmerg en vervolgens naar de hersenen. Het is je brein dat deze signalen omzet in een pijnervaring. Je kan ook pijn ervaren zonder daadwerkelijke schade, bijvoorbeeld door een verhoogde gevoeligheid van het pijnsysteem na langdurige pijnervaring. Het brandalarm gaat af maar er is geen brand.
Rust roest
Het is belangrijk om het onderscheid te maken tussen pijn met en zonder schade, vooral omdat langdurige rust je fitheid aanzienlijk kan verminderen. Na twee weken bedrust verlies je bijvoorbeeld 20% van je conditie en 40% van je spierkracht. Dit draagt nooit bij aan je herstel.
Pijn met of zonder schade?
Pijn met schade: Ontstaat vaak acuut na een specifiek incident, is goed te lokaliseren, kan gepaard gaan met zwelling en roodheid, en beperkte mobiliteit.
Pijn zonder schade: Komt vaak zonder duidelijk ontstaansmoment, is diffuus en variabel, zonder zwelling of roodheid, en kan verergeren door stress of emoties.
Tips om het onderscheid te maken:
- Gebruik een pijnschaal om de intensiteit te beoordelen.
- Observeer symptomen zoals zwelling en roodheid.
- Herken het patroon en de variatie van de pijn.
- Luister naar je lichaam bij acute en intense pijn.
- Raadpleeg een arts of fysiotherapeut bij aanhoudende klachten.
Gebruik van de pijnschaal in de praktijk
Aan mijn klanten leg ik altijd uit: je zit goed als je maximaal pijncijfer 4 ervaart op een schaal van 0 tot 10. Maximaal pijncijfer 4 tijdens je sportactiviteit, direct daarna en 24 uur later. Zeuren mag, maar geen scherpe pijn.
Het is dus mogelijk om te trainen met pijn, mits je het verschil tussen pijn met en zonder schade goed inschat. Het vermijden van langdurige rust en het verstandig omgaan met pijnklachten kan je helpen je fitheid te behouden en herstel te bevorderen.
Bronnen:
Moseley, G. L., & Butler, D. S. (2015). Fifteen Years of Explaining Pain: The Past, Present, and Future. The journal of pain, 16(9), 807–813. https://doi.org/10.1016/j.jpain.2015.05.005
Nijs, J., Paul van Wilgen, C., Van Oosterwijck, J., van Ittersum, M., & Meeus, M. (2011). How to explain central sensitization to patients with ‘unexplained’ chronic musculoskeletal pain: practice guidelines. Manual therapy, 16(5), 413–418. https://doi.org/10.1016/j.math.2011.04.005